Alles over vloeken, scheldwoorden en andere krachttermen (opname)

Is Nederland wereldkampioen vloeken en schelden? Misschien wel, maar wat is vloeken eigenlijk? Waarom gebruiken we scheldwoorden, negatieve gebeden, verwensingen of eedformules? In welk opzicht zijn onze scheldwoorden veranderd? En wat moeten we met al die ziektes en Engelse leenwoorden als krijg de pleuris, shit en fuck? In dit webinar wordt aandacht besteed aan al deze aspecten, maar ook aan frequentie, intensiteit en verschillen in het Europese vloeklexicon. En natuurlijk leer je waar het meest wordt gescholden!

Krachttermen als vloeken en scheldwoorden zijn taaluitingen voor zowel positieve als negatieve emoties. Het zijn wat we noemen emowoorden; ze hebben geen letterlijke betekenis. Soms is hun betekenis overdrachtelijk en meestal maken ze duidelijk dat we teleurgesteld zijn, woedend, wanhopig, verdrietig, verbaasd, blij of vol bewondering. In deze training leer je meer over de aard en identiteit van schelden en over emoties. Is het een proces in ons lichaam dat met opwinding te maken heeft en hoe wordt zo’n prikkel dan vertaald in taal of anderszins? Een kort lesje over de anatomie van de hersenen ontbreekt in dit webinar niet.

Vervolgens kijken de deelnemers naar de hulpmiddelen die onze taal heeft om emoties uit te drukken. Je duikt de geschiedenis in en leert hoe christendom en staat zich bemoeien met emowoorden en hoe de taalgebruiker met allerlei nieuwvormingen reageert op de sancties van die overheden. Er ontstaan bastaardvloeken en literaire vloeken. De ontkerstening van de samenleving leidt tot een toename van profane vloeken.

De training gaat ook in op de frequentie van vloeken en vervloekingen. Krijg koperen hartkleppen dan kun je je je hele leven de tering poetsen is veel minder frequent dan krijg de klere en shit wint het van de gvd-vloek. Ook is de intensiteit van de krachttermen verschillend: getverderrie en gossiemijne zijn minder zwaar dan verdomme. Intonatie en dictie spelen bij de intensiteit een dominante rol.

Ten slotte verdiepen de deelnemers zich in de verschillen per regio en de verschillen tussen de belangrijkste Europese talen als het gaat om vloeken en schelden.

 

Inhoud van het programma

  1. Het uiten van emoties en het gebruik van krachttermen is sterk cultuurgebonden. Het is belangrijk om te weten wat de intensiteit van een krachtterm is, of er vertaalequivalenten van bestaan of dat je een scheldwoord moet omschrijven.
  2. De deelnemer leert dat er een arsenaal is aan verschillende termen waaruit hij kan putten. Hij leert ook dat taboewoorden en verbasteringen vaak een uitlaatklep zijn om emoties te besturen bij het vertalen.
  3. Ieders persoonlijke temperament, leeftijd, opvoeding, mate van godsdienstigheid en gevoeligheid voor sancties bepalen het gebruik van emowoorden. Je leert hoe seksualiteit, humor en culturele censuur het gebruik van deze woorden bepalen.
  4. Een tolk/vertaler weet dat taal een zwembad is, maar ook dat die taal een spiegel is van maatschappelijke veranderingen. Vloeken en scheldwoorden veranderen als een maatschappij verandert. Dit webinar schoolt je als deelnemer bij op het vlak van actuele krachttermen en de informalisering van onze samenleving.


Leerdoelen

Taal en emoties zijn stiefmoederlijk behandeld door de taal- en vertaalwetenschap, maar bieden unieke kansen om te excelleren. Door het enorme repertoire aan Nederlandse krachttermen creatief en trefzeker om te zetten in de taal van jouw specialisatie kun je emoties beter tot uitdrukking brengen in jouw doeltaal.

Rob Tempelaars

Sinds 1986 als lexicograaf (woordenboekmaker) verbonden aan het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL), sinds 2016 omgedoopt in het Instituut voor de Nederlandse Taal (IvdNT), t.w. als redacteur van het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT, 1986-1998), als redacteur van het Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW, 1998-heden), sinds 2010 ook projectleider van het ANW.

Relevante publicatie: Ewoud Sanders en Rob Tempelaars, Krijg de vinkentering! 1001 Nederlandse en Vlaamse verwensingen, Amsterdam/Antwerpen, Uitgeverij Contact, 1998.

Aan deze activiteit zijn de volgende punten en kenmerken toegewezen

 
Accreditatie
 
Competenties
Linguïstische en tekstuele competentie, Culturele competentie
Contacturen
2,00
Voorbereiding
 
Totaal
2,00

Meer informatie over bijscholingspunten vind je hier.

Details van deze opname:

Je ontvangt na aankoop van de opname een link waarmee je gedurende 7 dagen de opname kunt openen en afspelen.

Duur: 1 uur en 57 minuten
Beschikbaarheid: 7 dagen na aankoop
Documentatie: PowerPoint/handout in PDF
Aantal PE: 2
Certificaat van deelname: ja, per e-mail

Hoe werkt het?

Om een opname te bekijken, heb je een laptop/computer/tablet met een goede internetverbinding en geluid(sboxen) nodig. 
Bij opnames is het beeld van de spreker niet zichtbaar, alleen de presentatie. Je ontvangt deze presentatie ook per e-mail als handout, zodat je desgewenst aantekeningen kunt maken.


LET OP: de kortingsactie van 30 euro bij drie inschrijvingen, geldt niet voor opnames en webinars.

'Heel informatief. Geschiedenis, actualiteit en gevoelswaarde van scheldwoorden zet aan het denken over vertaalmogelijkheden.'

'Ik kan nu onderscheid maken tussen verschillende vormen en bedoelingen van vloeken.'

'Heel helder en duidelijk. Zeer prettig om naar te luisteren.'

Vloeken
  • PE 2
  • 45,- (excl. BTW)
  • Online