Genderaanduidingen in het Nederlands en in vertaling

Genderaanduidingen in het Nederlands en in vertaling

Op basis van de grammaticale kenmerken van een taal worden (en kunnen) er diverse strategieën gehanteerd om genderneutraliteit en inclusiviteit te bereiken. Dit maakt genderneutraliteit in een meertalige setting echter complex. Bovendien hebben nog niet alle talen een uitgekristalliseerde aanpak voor genderneutraal taalgebruik. Zo zijn de meest populaire Nederlandse genderneutrale voornaamwoorden 'hen/hen/hun' nog niet echt ingeburgerd, terwijl de Engelse equivalenten 'they/them/theirs' dat wel zijn. Toch is het, op voorwaarde van een combinatie van verschillende strategieën, in de meeste gevallen mogelijk tekst te herschrijven naar een genderneutraal alternatief.

Naarmate er meer aandacht is voor gendergelijkheid in de maatschappij, is er ook steeds meer vraag naar genderbewust, genderneutraal, of genderinclusief taalgebruik. In dit webinar bespreken we de huidige aanbevelingen en strategieën voor het Nederlands en staan we ook stil bij de strategieën die voor andere talen gehanteerd worden (uitgaande van genderloze talen zoals het Turks tot talen met grammaticaal geslacht zoals het Spaans). We eindigen met een overzicht van een aantal specifieke problemen waar vertalers en tolken mee geconfronteerd worden in meertalige settings en bij het gebruik van automatische vertaalsystemen. 

Leerdoelen

Na afloop van de cursus kan/kent de deelnemer:

• genderneutrale strategieën toepassen naargelang de grammaticale kenmerken van de betrokken taal
• genderneutrale strategieën toepassen specifiek voor het Nederlands
• de richtlijnen van belangrijke instellingen (bijvoorbeeld het Europees Parlement) en de normen voor genderneutraal en inclusief taalgebruik (Nederlands, Engels...)
• het verschil tussen natuurlijk, grammaticaal en sociaal geslacht in de context van taal
• problematisch taalgebruik (wat betreft genderneutraliteit) herkennen
• zinnen, paragrafen en tekst herschrijven naar genderneutrale alternatieven (in de mate van het mogelijke)

Relevantie

Verscheidene internationale instanties, Europese instellingen, beroepsorganisaties, nieuwsagentschappen en uitgevers hebben over de loop van de afgelopen jaren richtlijnen en aanbevelingen ontwikkeld die gendergelijk en inclusief taalgebruik stimuleren aangezien de instanties de grondrechten omtrent gendergelijkheid en het verbod op discriminatie ook weerspiegeld willen zien in het taalgebruik. Ook tijdens het vertalen en/of tolken wordt er geacht rekening te houden met genderinclusviteit in de mate van het mogelijke. Het feit dat talen verschillende strategieën hanteren en genderneutrale alternatieven niet in elke taal even ingeburgerd zijn, maakt dit niet eenvoudig. Deze cursus geeft vertalers/tolken een overzicht van de huidige richtlijnen en strategieën die gehanteerd worden om genderneutraal taalgebruik te bereiken.

Voertaal

Nederlands

Joke Daems (die/diens) is universitair docent human-computer interaction in de empirische vertaal- en tolkwetenschap bij het departement Vertalen, Tolken en Communicatie aan de Universiteit Gent. Joke behaalde diens doctoraat in de vertaalwetenschap in 2016, met een focus op de verschillen tussen vertalen en post-editen door professionele vertalers en studenten. De rode draad doorheen diens werk is de invloed van technologie op het vertalen (zoals interactieve en adaptieve systemen of toepassingen voor literair vertalen). Meer recent focust Joke zich vooral op gender bias in automatische vertaalsystemen. Daarnaast werkt die sinds 2018 op vrijwillige basis als hoofd van de vertaaldienst van de International Quadball Association, waar genderinclusief taalgebruik een cruciale rol speelt. 

Aan deze activiteit zijn de volgende punten en kenmerken toegewezen

 

Accreditatie

 

Competenties

Linguïstische en tekstuele competentie

Contacturen

2,00

Voorbereiding

 

Totaal

2,00

Meer informatie over bijscholingspunten vind je hier.

Inloggen
Je ontvangt ruim voor de start van het webinar eenmalig een instructiebericht m.b.t. het registreren en inloggen voor het webinar zodat je deze kunt bijwonen. Bewaar dit bericht goed en/of registreer gelijk; je ontvangt dan namelijk 24 uur én 1 uur voor aanvang van het webinar een melding/herinnering vanuit Zoom. 

Opname
Je ontvangt de opname van het webinar uiterlijk 24 uur nadat het livewebinar heeft plaatsgevonden. Je kunt de opname gedurende 7 dagen afspelen via de map 'Opnames' in Mijn KTV.

Verplichte evaluatie
Voor de verstrekking van een KTV-certificaat is het vereist dat je
1) het livewebinar volledig volgt of binnen 7 dagen de opname volledig bekijkt; én
2) het evaluatieformulier invult. Het evaluatieformulier bevindt zich in Mijn KTV > Cursussen.

Wat heb ik nodig om een webinar(opname) te bekijken?
Om een webinar of opname te kunnen beluisteren/bekijken, heb je slechts een laptop/computer/tablet met een goede internetverbinding en geluid(sboxen) of een headset nodig.  

^{LET OP: de kortingsactie van 30 euro bij drie inschrijvingen, geldt niet voor webinars.}