Taalfilosofie: metaforen & interpretatie

Hoe moeten we metaforen begrijpen?

Wat is een metafoor? In de filosofie is deze vraag keer op keer gesteld. Een metafoor kan uit eenvoudige beeldspraak in een enkele zin bestaan. Metaforen kunnen ook structureel terugkomen in een verhaal, zoals in een allegorie. Het gebruik van metaforen kan enorm verschillen tussen sprekers en culturele tradities. Toch komen metaforen in elke taal voor.

De meeste denkers zien metaforische beeldspraak als een uiting van een cognitieve structuur, dus van verbindingen tussen concepten. Zo'n verbinding tussen concepten kan op verschillende manieren tot stand komen: het kan een individuele vondst zijn, een creatieve gedachte van een enkeling. Of het kan een conventioneel beeld zijn, een gemeenplaats zelfs, die we als sprekers van een taal allemaal kennen.  Conventionele beelden zijn bijvoorbeeld afkomstig uit een culturele traditie, verankerd in een groep sprekers. Sommige denkers suggereren dat metaforisch denken fundamenteel is voor de menselijke cognitie: het laat ons toe om met behulp van vertrouwde concepten nieuwe ervaringen te benoemen.

In dit seminar zullen we grondig bespreken hoe metaforen tot stand komen, op welke manieren ze in het taalgebruik terugkomen en hoe we dat kunnen interpreteren. Het seminar bestaat uit twee delen.

Lesschema

We kijken eerst naar de filosofische achtergrond: hoe weten we wat een uitspraak betekent, hoe herken je beeldspraak, hoe interpreteer je die? In de eerste bijeenkomst verkennen we verschillende invalshoeken uit de taalfilosofie. Het gaat daarbij om filosofische vragen als: Hoe krijgen woorden en uitdrukkingen betekenis? Wat is de relatie tussen woord en beeld? Hoe kunnen we een metafoor interpreteren? We bespreken de visies van verschillende filosofen op deze punten, en kijken daarbij naar verschillende soorten taalgebruik en bespreken wat 'interpreteren' eigenlijk is.

In de tweede bijeenkomst kijken we specifiek naar de rol van metaforen in het taalgebruik. Wat is de functie van beeldspraak? Is dat anders in een tekst dan bij het spreken? Is er een sociale of culturele identiteit van metaforen? Wat zijn geslaagde of mislukte metaforen? In dit tweede deel gaat het om een oriëntatie over de verschillende soorten metaforen, welke informatie nodig is voor de interpretatie ervan en wat de functie van een metafoor is in het taalgebruik.

Leerdoelen

Na het volgen van dit webinar heeft de deelnemer een indruk van filosofische opvattingen over ontstaan, betekenis en gebruik van metaforen. De deelnemer maakt kennis met de verschillende rollen van metaforen in het taalgebruik en krijgt zo een theoretische handvat om concreet metaforisch taalgebruik te interpreteren.

Relevantie

Hoe interpreteer en vertaal je figuurlijke uitspraken? In dit seminar schetsen we een breed filosofisch perspectief op beeldend taalgebruik en gaan we in op de verschillende cognitieve en culturele achtergronden die aan metaforen worden toegeschreven.

Voertaal

Nederlands

dr. E.C. Brouwer

Elsbeth Brouwer werkt aan de Universiteit van Amsterdam en geeft daar les op het gebied van taalfilosofie en filosofie van cognitie. Zij is gepromoveerd op de cognitieve aspecten van metaforische interpretatie.

Aan deze activiteit zijn de volgende punten en kenmerken toegewezen

 
Accreditatie
 
Competenties
Linguïstische en tekstuele competentie
Contacturen
3,00
Voorbereiding
 
Totaal
3,00

Meer informatie over bijscholingspunten vind je hier.

Sessie 1 30 mei 2024 20:00u. - 21:30u.
Sessie 2 6 jun. 2024 20:00u. - 21:30u.

Inloggen
Je ontvangt ruim voor de start van de eerste webmeeting eenmalig een instructiebericht m.b.t. het registreren en inloggen op het platform, zodat je de livewebmeetings kunt bijwonen. Meetings zijn interactieve presentaties (live), die eventueel ondersteund worden door een PowerPoint-presentatie op je scherm. De docent kan de deelnemers in groepjes indelen en aan het werk zetten. Alle deelnemers zijn in beeld door middel van een webcam en kunnen via hun microfoon reageren. Tijdens de live webmeetings kun je mondeling maar ook schriftelijk vragen stellen aan de spreker.

NB: registreer tijdig; je ontvangt dan namelijk 24 uur én 1 uur voor aanvang van de meeting een melding/herinnering vanuit Zoom.

Er wordt geen opname gemaakt van deze meetings. Live deelname is verplicht.

Verplichte evaluatie
Voor de verstrekking van een KTV-certificaat/nascholingspunten van de stichting RTGS is het vereist dat je

1) de live webmeeting volledig volgt; én
2) het evaluatieformulier invult. Het evaluatieformulier bevindt zich in Mijn KTV > Cursussen. Je kunt het evaluatieformulier na afloop van elke sessie invullen en tussentijds opslaan. Pas na afloop van de laatste sessie stuur je het formulier in.


Wat heb ik nodig om een webmeeting bij te wonen?
Om deel te nemen aan deze webmeeting heb je een laptop/computer/tablet met een goede internetverbinding, geluid(sboxen) of een headset nodig én een webcam.  

Praktische informatie
Maximaal 30 deelnemers.

 

LET OP: de kortingsactie van 30 euro bij drie inschrijvingen, geldt niet voor webinars en meetings.

Startdatum: 30 mei 2024
  • PE 3
  • van 20:00 tot 21:30
  • 140,- (excl. BTW)
  • online